Yarışma teması bir bakıma temasızlık olup sizleri tasarım konusunda sınırlamamak veya hayal gücünüzü sekteye uğratmamak için özel bir tema konusu belirlenmemiştir.
İster geçmişten tarihsel bir konu, ister günümüzden isterse gelecekle ilgili bir konu temanız olabilir. Bir masal kahramanı, çiçekler, hayvanlar, gençlik, kadın, aile, uzay, gökyüzü, doğa olayları gibi temaların yanı sıra daha teknik düşünmek isterseniz; çevre, kirlilik, sürdürülebilirlik, gibi birçok konu temanız olabilir.
Temanızı belirledikten sonra buna en uygun kumaş tasarımını yapmanız kolaylaşacaktır. Örneğin; temanız rüzgâr ise tasarlayacağınız kumaş, rüzgârda salınan ince uçuş-kaçış bir kumaş olabilir, verdiği serinlik hissiyle mevsimsel bir kumaş da olabilir. Renkler temanızı çağrıştıracak renkler olabilir ki her rengin bir dili vardır. Belirtilen temalar dikkate alındığında rüzgârda uçuşan bir elbise daha çok saten kumaş ve türevlerini tasarlamayı, serin rüzgâr ise dimi ve türevlerini tasarlamayı düşündürebilir. Renklerin verdiği hislerden yola çıkarak temanız doğa ise doğayı çağrıştıran renkleri örneğin yeşil, sarı renkleri; temanız zenginlik ise mor, siyah gibi renkleri kullanabilirsiniz.
Kumaş tasarım aşamasında temanız ile kumaş tasarımı arasındaki ilişkiyi dikkate alarak basit veya karmaşık desen teknikleri ile hayal gücünüzü birleştirip kumaşınızı tasarlamanız beklenmektedir.
Tasarlayacağınız kumaş dokuma kumaş veya örme kumaş olabilir ki bu kumaşlarda temel malzeme tek renkli veya çok renkli olarak kullanabileceğiniz ipliktir. İpliklerle tasarlayacağınız bir kumaşın yanında zemin olarak kumaş kullanıp baskı teknikleri ile de yeni tasarımlar yapabilirsiniz. Tüm teknikleri bir arada kullanarak tasarım yapmanız da mümkündür.
Dokuma kumaş ve örme kumaşla ilgili tasarımlarda daha detaylı olarak bilgilendirme amacıyla basit tasarım anahtarları verilmiştir:
Temel dokuma kumaş türleri; bezayağı, dimi ve satendir. Tüm diğer dokuma kumaşlar, bu ana kumaşlardan basit veya karmaşık desen teknikleri kullanılarak tasarlanan türevlerdir. Birçoğunuz aşağıda bahsedilen ana ve türev kumaşları günlük hayatta özel isimleriyle duymuşsunuzdur;
Bezayağı:
En çok kullanılan dokuma kumaş türü bezayağıdır. Türev örgüsü yapılmadığı sürece kendiliğinden desen etkisi yoktur ve bu nedenle baskı yapılmak istenildiğinde zemin olarak çok uygundur, baskı deseni dağılmaz. Renkli iplikler kullanılarak desen yapmak istediğinizde kumaşta enine veya boyuna ya da her iki yönde çizgi veya sütun, bant efektleri elde edersiniz. Dolayısıyla çizgili kumaş demek bezayağı ve çok bilinen türevlerinden ribstir.
Kare veya dikdörtgen görünümlü bloklardan oluşan kumaş elde etmek istediğinizde bezayağı türevi olan panama kumaş tasarımları yapabilirsiniz.
Çok bilinen ve duyulan bezayağı türevleri patiska, mermerşahi, kaputbezi, basma, poplin, tülbent, pazen, tergal, organze, tafta, alpaka vb.
Dimi:
Bezayağı gibi çok kullanılan, üst ve dış giyimde çok tercih edilen temel kumaş türüdür. Kumaşta sağa veya sola doğru diyagonal (verev) çizgiler oluşturur. Kendinden desen efekti oluşturduğu için yüzeyi baskı yapılmasına çok uygun değildir.
Balıksırtı, zikzak çizgiler vb. efektler dimi türevleriyle elde edilir. Ayrıca ince çizgi ile başlayıp kalınlaşan ve sonra tekrar incelen gölgeli diyagonal çizgi efektleri yapmak için de uygun kumaş türüdür.
Çok bilinen ve kullanılan dimi kumaş türleri ise gabardin, denim, diril, şayak, kaşe, bleyzer, tartan, lastikotin, kaşmir, oduncu gömlek vb.
Saten:
Temel kumaş türleri arasında daha az kullanılan kumaş türüdür.
Parlak görünümü, dökümlülüğü ve yumuşak tuşeli yapısı nedeniyle abiye kıyafetler için çok uygundur. Genellikle ipek, rayon ve sentetik filament ipliklerle üretilir.
Gölge efekti için ve motifli kumaşlarda motif yerleşimi için zemin olarak kullanıma uygundur.
Yıldız, karo, vb çok çeşitli motif yapılacaksa en iyi zemin kumaşı satendir.
İyi bilinen saten kumaş türleri pamuk saten, güneşlik saten, yorganlık saten, ipek saten ve atlas kumaşlardır.
Temel örme kumaş türleri düz örgü (süprem), ribana (lastik örgü), interlok ve haroşadır.
Dokuma kumaşta olduğu gibi diğer tüm örme kumaşlar, tamamı standart ilmeklerden oluşan temel kumaş türlerine ‘askı’ ve ‘atlama’ ilmek yapılarının farklı tekniklerle dâhil edilmesiyle türetilirler.
Süprem (düz örgü) türevleri; lakost, iki iplik, üç iplik, ringelli süprem, vanize, ajur vb. iken ribana-interlok türevleri; selanik, kaşkorse, ottoman, double face, ajur, saç örgü, yürütme, İsviçre pikesi, vb. bilinen ve duyulan kumaşlardır.
Örme kumaşlar için basit tasarımları jakarsız desenlendirme teknikleriyle, kompleks desenleri ise jakarlı desen teknikleri ile yapabilirsiniz.
Kumaş türleri ne olursa olsun dökümlülüğü yüksek kumaşlar ince ve düşük bükümlü ipliklerle, ipek, rayon hammaddeli ipliklerle elde edilir.
Kalın, kaba ve kışlık-mevsimsel kumaşlar için kalın iplikler ve yün gibi hayvansal lif iplikleri daha çok uygundur.
Yazlık ürünlerde kullanılacak kumaşlarda ise ısı yalıtım özellikleri yüksek pamuk, keten, viskon gibi bitkisel karakterli liflerden yapılmış ince iplikler uygundur.
Tüylendirme-havlandırma yapılacak kumaşlarda iplikler kalın ve kesikli liflerden elde edilmiş olmalıdır. Aksi takdirde istenilen oranda tüylendirme yapılamaz.
Temanıza uygun olarak tasarladığınız renk, desen veya motifi çeşitli baskı teknikleriyle herhangi bir zemin kumaş (dokuma, örme, vb.) üzerine veya desene özel olarak seçilen bir zemin kumaş üzerine çeşitli yöntem veya tekniklerle aplike edebilirsiniz.
Dokuma veya örme kumaş tasarımına oranla tasarımı etkileyen faktörler daha az olup kullanılabilecek renk sayısı ve uygulama teknikleri sınırlama getirir.
Dijital baskı, rotasyon baskı, transfer baskı şeklinde birçok kumaşa baskı tekniği ile farklı renklendirme teknikleri bulunmakta olup tasarıma uygun teknik kullanılmalıdır.
Pafta, temanız ve temanıza uygun hikayeyi içerecek şekilde hazırlanmalıdır. Tasarımlarınızın çizimleri veya resimleri ile tasarladığınız kumaşın teknik özellikleri (Örneğin; bilinen bir kumaşta renkli ipliklerle tasarım yapıldıysa kumaş türü, iplik özellikleri, vb. veya yeni tasarlanan bir kumaş ise iplik bağlantılarını gösteren teknik çizimler ve simülasyonları, iplik özellikleri vb. özellikler) pafta içerisine konulmalıdır.
Teknik özellikler tasarımlarınızın üretilebilirlik ve özgünlük kriterleri açısından değerlendirmede önemlidir.
